HOME       Hypotheekregisters Roermond  door Peter Vullings 


De periode 1799 – 1842
(RHC Limburg, 07.J04, Hypotheekbewaarder te Roermond)

Er is een schema voor de registratie, in de ‘kadastergids’.a Probleem daarbij is dan de relatie tussen de daar vermelde namen van registers en die in de inventarissen.

a. Kadaster-gids: gids voor de raadpleging van hypothecaire en kadastrale archieven uit de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw, F. Keverling Buisman en E. Muller, Den Haag, 1979.

Naam in schema
Naam in inventaris
Inventarisnummer Roermond
L’an 7 - 1841
Alfabetische tafel
■ Table alphabétique
■ Alfabetische tafel
Nrs. 196 – 253 (opgemaakt 1837 – 1839)
Repertorium
■ Répertoire des formalités hypothécaires
■ Repertorium van hypothecaire formaliteiten
Nrs. 24 – 195 (zie opm.1)
Register van overschrijving van akten van aan- of verkoop
■ Registre de transcription des actes de mutation
■ Registre de formalité
■ Register van formaliteiten
Nrs. 254 – 406 (zie opm.2)
Register van inschrijving van hypotheekrechten
■ Registre d’inscription des droits d’hypothèques
Registre de form. Inscription des privilèges et hypothèques
■ Registre de formalité
■ Register voor de letterlijke overschrijving der borderellen
■ Register van formaliteiten
Nrs. 407 – 501

 
■ Etat de classement
■ Memoriaal grondbelasting
Nrs. 516 – 562 (circa 1825)

 
■ Contribution cadastrale matrice de rôle
■ Kadastrale belastinglegger
Nrs. 565 – 615 (circa 1825)

Procedure:

1
Zoek in het alfabetische register de gewenste achternaam op (let op spellingsvarianten).
Het register verwijst naar een deel van het repertorium van hypothecaire formaliteiten en een volgnummer daarin.
Vraag het repertoriumdeel aan, zie hiervoor opm. 1.
 
2
In het repertorium van hypothecaire formaliteiten is voor iedere eigenaar een halve dubbele bladzijde gereserveerd.
Zoek het volgnummer op in het aangevraagde deel van het repertorium.
Aan de linkerkant zijn aan- en verkopen vermeld, aan de rechterkant de aangegane hypotheken.
 
3
Bij elke aan- en verkoop wordt verwezen naar een deel van het ‘Registre de transcription des actes de mutation’
of ‘Register van overschrijving’ en naar een nummer in dit deel zijnde niet een paginanummer!
In dit register is de akte van aan- of verkoop overgeschreven. Het deelnummer staat in de inventaris tussen haakjes,
bijvoorbeeld deel 38a heeft inv.nr. 295.
 
4
Bij elke hypotheekverstrekking wordt verwezen naar een deel van het ‘Registre d’inscription des droits d ‘hypothèques’
en naar een nummer in dit deel zijnde niet een paginanummer!
In dit register is de hypothecaire akte ingeschreven. Het deelnummer staat in de inventaris tussen haakjes, bijv. deel 36 heeft inv.nr. 441.
 
5 Hou er rekening mee dat eigendomsovergang door vererving niet in deze registers is vastgelegd.  
     
Opm. 1:
het in het alfabetische register gevonden volumenummer van het repertorium van
hypothecaire formaliteiten is niet het inventarisnummer. In de inventaris zijn helaas niet de
volumenummers meegenomen. Dat maakt het wat lastiger om het juiste deel op te vragen.
Een benaderingsregel is: inv.nr. = volumenr. + 23. Volume 1 komt dan overeen met inv.nr.
24; volume 2 met inv.nr. 25 etc. Dit gaat echter niet in alle gevallen goed. Voorbeeld ter
verduidelijking: in het alfabetisch register is een verwijzing gevonden naar het repertorium deel 126,
volgens de benaderingsregel is dit inv.nr. 149 (126+23=149). Echter inv.nr. 149 heeft als
oorspronkelijk volumenummer 128 op de rug staan. Het juiste inv.nr. bleek 147 te zijn.
Je zat er dan dus 2 delen naast.
De laatste twee inv.nrs. (194 en 195) in de repertoriareeks hebben vreemd genoeg het jaartal
1826 meegekregen en staan dus geplaatst na 1841. Mogelijk dat de benaderingsregel vanaf
volumenummers uit circa 1826 aangepast moet worden naar inv.nr. = volumenr. + 21. Dan
komt volumenummer 126 uit het voorbeeld, overeen met inv.nr. 147.
Het volumedeel en het later aangebrachte inventarisnummer staan beiden op de rug van de repertoria.

 

Opm. 2:
de serie registers van overschrijving van akten van aan- of verkoop kent een hiaat
over de periode 1812 – 1825. Inv.nr. springt hier van nr. 272 naar nr. 295; registerdelen 20 tot
en met 37 ontbreken. Mogelijk zijn ze terug te vinden onder nummers 428 tot en met 445,
maar dat heb ik niet onderzocht.

 

De periode vanaf 1842

 

(RHC Limburg, 07.J21, Hulpregisters inschrijving Hypotheken no. 4, kantoor Roermond:
Register voor de woordelijke overschrijving van de akten der eigendomsovergang enz., 1842 – 1949)

In de hulpregisters zijn de woordelijke overschrijvingen van de akten van
eigendomsovergangen te vinden over de periode vanaf 1842 tot circa 1949.
Hoe nu de weg te vinden naar het juiste deel en nummer van de overschrijving?
De benodigde informatie is te vinden via de kadastrale administratie (07.J14: kadastrale
leggers no. 84, registers no. 71 en alfabetische naamwijzer 1842 – 1988).

Procedure:

1
Indien het perceelsnummer van vóór 1988 bekend is, zoek dan via het perceelsregister,
het register no. 71, het perceelsnummer in de betreffende gemeente op. Begin het onderzoek in
het jongste deel. Dit register bevat in oplopende volgorde alle perceelsnummers en verwijst
naar een ander nummer, te weten dat van een ‘artikel in de kadastrale legger’, waarmee de
eigenaar van een of meerdere percelen wordt bedoeld. Het artikelnummer van een eigenaar
van het perceel is nu bekend.
 
2
Indien het artikelnummer al bekend is, sla bovenstaande stap dan over.
 
3
Met behulp van het artikelnummer en de gemeente waarin het perceel ligt, kan de volgende
stap naar de kadastrale legger, register no. 84, gemaakt worden. Zoek in de inventaris van
07.J14 onder de betreffende gemeente het inventarisnummer van de reeks artikelnummers
waarin het gezochte artikelnummer valt. Let op: er kunnen meerdere reeksen zijn. Maak
een inschatting voor de te kiezen reeks; reeks 1 is de oudste reeks.
 
4
Vraag het inventarisnummer aan. Men ontvangt nu de kadastrale legger waarin het
artikelnummer is opgenomen. Zoek het artikelnummer op en kijk vervolgens in de kolom
‘het algemeen Register der Hypotheken’. Noteer deel en nummer. Het deelnummer is het
inventarisnummer in 07.J21.
 
5
Vraag vervolgens het gevonden inventarisnummer aan uit 07.J21. Zoek in het ontvangen
deel van de woordelijke overschrijvingen van de akten van eigendomsovergangen het
genoteerde nummer op (dit nummer is niet het bladzijde nummer, maar het nummer van de
overgeschreven akten).
 
     
N.B.: In de archieven van de gemeenten liggen (indien bewaard) identieke leggers, alleen is
de kolom hypotheek in deze leggers niet ingevuld. Dit gebeurde kennelijk uitsluitend op de
kantoren van het kadaster (in deze Roermond).

 

P. Vullings
Panningen
 
Landesarchiv NRW Abteilung Rheinland

 
Betr.: Klevische Hypothekenregister aus der Franzosenzeit

 
Hypothekenämter (Finanzverwaltung)

 
Hypothekenregister
1799. Hypothekenbewahrer als Beambte der Steuerverwaltung im Gebiet des
Appellationsgerichtshofes Köln, führten öffentliche Register zur freiwilligen Eintragung von
Hypotheken und Rechten an Grundgütern sowie Grunderwerbungen; von Preußen als
Hypothekenämter übernommen, im Archivsprengel ursprünglich 11, 1850: 15 Ämter;
aufgehoben 1896/1900 zugunsten der Grundbuchämter in den Amtsgerichten.
12.470 Bde. 1799 – 1903 (Bestände: Hypothekenregister; Findbücher 284.00.01, 284.00.02,
Karteien unvollständig).
Lit.: Bär, Behordenverfassung, S. 379 – 381.

 
Geordnet nach Hypothekenämtern:
Aachen 1799 – 1901 (1520)
Bonn 1799 – 1901 (1681)
Elberfeld 1850 – 1901 (884)
Essen s. unten unter Grundbücher und Grundakten
Geilenkirchen 1850 – 1900 (792)
Kleve 1799 – 1901 (960)
Köln 1818 – 1900 (2300)
Krefeld 1799 – 1901 (537)
Malmedy 1799 – 1850 (415)
Mönchengladbach 1850 – 1901 (911)
Monschau 1850 – 1901 (512)
Mülheim/Rhein 1850 – 1901 (509)
Siegburg 1810 – 1903 (1449)